Ouders
Heb je het idee dat er meer omgaat in je kind dan eruit komt? Wil je graag begrijpen waarom het doet zoals het doet? Dat het kan aangeven of het iets wel of niet wil? Of wil je gewoon samen meer plezier kunnen hebben? En ben je bereid daar zelf de nodige energie in te steken? Dan is het COCP-programma misschien wat voor jullie.
Gezellig rond een klein tafeltje in de klas lezen Remco, Rick, Philene, Myrna en Marit samen een boekje. De logopedist betrekt iedereen op een positieve manier bij het verhaal: Remco en Rick hebben elk de beschikking over een stemcomputer met geluiden en begrippen die passen bij het verhaal, Philene spreekt en Myrna en Marit maken gebruik van gebaren en pictogrammen.
Samen sterk
COCP gaat ervan uit dat kinderen het meeste leren in alledaagse situaties, zoals eten, naar bed gaan of spelen. Het programma richt zich dan ook volledig op het stimuleren van de interactie tussen het meervoudig (verstandelijk) gehandicapte kind en zijn sociale netwerk.
Tot dat netwerk behoor jij als ouder natuurlijk, maar ook grootouders, broertjes en zusjes, oppassen en begeleiders. En dat is ook meteen het unieke van dit programma: naast professionals worden de mensen die het meest vertrouwd zijn met je kind, actief ingezet bij het leerproces.
Het voordeel is dat je kind zo niet alleen vaker maar ook op dezelfde manier kan ervaren hoe het zich duidelijk kan maken. Hierdoor zul je sneller en beter resultaat zien.
Kyara spreekt nauwelijks en functioneert op een zeer moeilijk leren niveau. Met behulp van haar persoonlijke communicatiemap en divers speelmateriaal lukt het oma toch om met Kyara te communiceren. Ze kletsen en zingen en genieten van het contact met elkaar.
Wat wil je bereiken
Samen met een team van professionals als gedragsdeskundigen, logopedisten, ergotherapeuten en persoonlijk begeleiders beoordelen jullie de bestaande situatie van je kind. Wat kan het kind? Op welk niveau functioneert het? Kan het bepaalde woordjes zeggen of gericht geluid maken? Wat zegt de lichaamstaal?
Vervolgens ga je kijken naar wat je kind zou kunnen leren, welke manier van communiceren daar het beste bij past en wat daar eventueel voor hulpmiddelen of aanpassingen in de woonsituatie voor nodig zijn.
De achtjarige Wesley praat met zijn moeder over het tv-programma Idols. Omdat zijn spraakcomputer kapot is heeft zijn moeder kaarten gemaakt met foto’s van deelnemers en juryleden. Hierdoor is Wesley een volwaardige gesprekspartner!
Hoe pak je dat aan?
Als het doel en de hulpmiddelen zijn bepaald, is het tijd de aanwijzingen toe te passen. Daarbij krijg je als ouder of begeleider veel ondersteuning.
Tijdens groepsbijeenkomsten worden afspraken gemaakt en ervaringen uitgewisseld en tijdens individuele begeleidingsgesprekken leer je onder andere hoe je de omgang met je kind kunt vergemakkelijken en op welke manieren je de hulpmiddelen kunt inzetten.
Daan blijkt snel afgeleid, het heeft dan geen zin om door te gaan met je eigen verhaal. Soms moet je je aandacht even verleggen en je tempo verlagen.
Kijken naar je zelf
Communicatie gaat van twee kanten. Je zult als ouder dus ook bereid moeten zijn om kritisch naar je eigen manier van communiceren te kijken. Ben ik wel duidelijk? Geef ik mijn kind de ruimte om te reageren? Beloon ik voldoende?
Soms is het lastig om dat van jezelf te zeggen, daarom worden er met enige regelmaat video-opnames gemaakt van jou en je kind samen. Tijdens de begeleidingssessies worden de opnamen besproken en krijg je tips over hoe je je kind nog meer kunt stimuleren om zichzelf duidelijk te maken.
Mikey heeft meer oog voor de vogel buiten dan voor het speeltje dat zijn moeder hem aanreikt. Pas als de moeder met hem meekijkt en naar hem luistert, wordt de aandacht gedeeld en kan Mikey zich richten op het speeltje.
Goede resultaten
Het COCP-programma is uitvoerig getest, onder andere in samenwerking met Heliomare en Esdégé-Reigersdaal. In 2012 werd het onderzoeksrapport naar het gebruik van de COCP-methode voor verstandelijk gehandicapten beloond met de Gehandicaptenzorgprijs.
Uit dit effectenonderzoek (Heim, 2001 en Heim, Veen & Velthausz, 2011) komt naar voren dat ouders en professionals positief zijn over de inhoud, opzet, het materiaal en de effectiviteit van het programma.
Ook de video-observaties en de groepsbijeenkomsten worden als zeer waardevol ervaren omdat hierdoor meer inzicht ontstaat in de manier waarop het kind communiceert en welke rol jij daar zelf bij speelt.
De belangrijkste resultaten van de effectmetingen zijn dat ouders en professionals:
- hun tempo beter aanpasten;
- vaker positief reageerden op de communicatie van het kind;
- vaker communicatie bij het kind uitlokten;
- en vaker zelf andere vormen dan spraak gebruikten;
waardoor de deelnemers:
- meer gingen communiceren;
- zelf meer initiatief namen om te communiceren;
- nieuwe symbolische communicatievaardigheden ontwikkelden;
- meer communicatieve functies gebruikten.
Geïnteresseerd?
Wil je weten of COCP voor jou en je kind geschikt is? En of het mogelijk is dit programma toe te passen in de instelling waar het kind naartoe gaat? Bespreek dit dan met de begeleiders in de instelling of neem zelf contact op met cocp@heliomare.nl. Zij kunnen je niet alleen meer informatie geven over het programma, ze kunnen ook overleggen met de dagvoorziening, instelling of woongroep waar je kind verblijft. Bovendien organiseren ze COCP-workshops en cursussen op locatie en jaarlijks in Heliomare in Heemskerk.