Laagfrequente scantraining bij neglect
Jaarlijks krijgen 47.000 mensen in Nederland voor het eerst een beroerte (CVA). Een veelvoorkomende (blijvende) stoornis die optreedt na een CVA, vooral in de rechterhersenhelft, is visueel neglect. Bij een visueel neglect is de aandacht voor het lichaam en/of de ruimte aan de aangedane zijde verminderd of veranderd.
Een effectief gebleken behandeling voor deze stoornis is de Visuele Scantraining (VST). De visuele scantraining bestaat uit vier verschillende taken met als doel dat patiënten met een neglect leren het visuele veld beter te scannen en bewuster om te gaan met stimuli aan de contralaterale zijde. De belangrijkste taak vindt plaats achter een groot scherm, waarbij de patiënt gestimuleerd wordt om het scherm te ‘scannen’ doordat er cijfer op het scherm verschijnt die de patiënt moet opnoemen en tegelijkertijd op een knop drukt. De geprotocolleerde behandeling bestaat uit 40 sessies (5 keer per week een uur behandeling gedurende 8 weken). Wegens nieuwe wetgeving en de daardoor veranderende zorg, is er geen ruimte om een dergelijk intensief traject bij patiënten te realiseren. Bij Heliomare wordt de VST daarom uitgevoerd in een lagere frequentie dan het originele protocol vereist, namelijk: een behandelfrequentie van 3 keer een half uur per week, gedurende maximaal 8 weken. Dit is een totale behandelduur van maximaal 12 uur. Eerder onderzoek toonde aan dat 30 behandeluren een effect teweegbrengt. In dit pilotonderzoek is onderzocht in hoeverre er ook een positief effect van de behandeling optreedt bij patiënten met een neglect na een behandeling van 12 uur VST, driemaal per week een half uur, gedurende de revalidatiefase. Dit is gedaan aan de hand van een pre-test post-test design onder 10 patiënten.
Het hoofddoel van het onderzoek is:
-
Vaststellen of de patiënt na een laagfrequente scantraining (behandeling) van neglect vooruitgegaan is op een aantal neuropsychologische test en een ecologische vragenlijst.
Het subdoel van het onderzoek is:
-
Op grond van dit pilot onderzoek vast stellen of het opzetten van effectonderzoek voor deze behandeling nuttig is.
Klinische relevantie:
-
Geen onnodige therapieën uitvoeren als blijkt dat er geen vooruitgang is na deze behandeling en/of behandeling bijstellen in frequentie danwel in inhoud.
Resultaten
Uit de resultaten bleek dat het visueel exploratiegedrag verbeterde. Patiënten misten minder stimuli aan de linkerkant op twee van de drie taken. De reactietijd aan de linkerkant versnelde, maar dit leek ten koste te gaan van de stimuli die rechts en bilateraal werden aangeboden, deze reactietijden vertraagden.
De uitvoering van ADL taken verbeterde ook, maar in relatief kleine mate. De leesvaardigheid verbeterde op twee teksten, woorden werden sneller gelezen en er werden minder fouten gemaakt. Alle verschillen waren niet significant, hiermee kon dus niet uitgesloten worden of de resultaten op toeval berusten.
Toepassing van de resultaten in de praktijk
Het onderzoek geeft enig vertrouwen in het effect van de minder frequente VST behandeling van neglectpatiënten zoals die in Heliomare wordt uitgevoerd. Door de kleine onderzoeksgroep moeten deze resultaten met terughoudendheid worden bekeken. Verder onderzoek is nodig, waarbij ook meer disciplines betrokken moeten worden. Op basis van de resultaten is een algemene aanbeveling voor vervolgonderzoek gedaan in de vorm van een experimenteel onderzoek met controlegroep. Ook werd aanbevolen om meer disciplines naast de VST behandeling te betrekken, gecoördineerd door de cognitief trainer.
Betrokken instellingen
-
Heliomare
-
Saxion Hogeschool, opleiding Toegepaste Psychologie
Financiering
Het betreft een afstudeeronderzoek.
Looptijd
Startdatum: juni 2016
Geplande einddatum: maart 2017